In dit artikel wordt een wijziging in de specifieke zorgkosten uiteengezet. Het gaat om de wijziging met betrekking tot vervoerskosten in verband met medische zorg en reiskosten wegens ziekenbezoek. Deze wijzigingen gelden sinds 2025. Daarnaast komen enkele algemene en relevante aspecten van de specifieke zorgkosten aan bod.

Vervoerskosten in verband met medische zorg
Vervoerskosten in verband met medische zorg zijn een van de kostenposten die onder de specifieke zorgkosten valt op grond van artikel 6.17 van de Wet inkomstenbelasting.

Deze vervoerskosten zijn veelal aftrekbaar, omdat er vrijwel nooit een vergoeding op van toepassing is. Het gaat hier met name om vervoerskosten voor een bezoek aan medische- of paramedische dienstverleners of instellingen voor het ondergaan van een medische behandeling.

2024
Voor het reizen per auto in het jaar 2024, kunnen de werkelijke kosten per kilometer in aftrek worden gebracht. Om de werkelijke kosten van de auto per kilometer te bepalen, mag er gebruik worden gemaakt van de rekenhulp van de ANWB. Dit is expliciet opgenomen op de website van de Belastingdienst. De parkeerkosten kunnen ook afzonderlijk in aftrek worden gebracht. De werkelijke kosten die in het openbaar vervoer of met een taxi worden gemaakt, kunnen ook in aftrek worden gebracht.

Indien een cliënt vanwege een ziekte of handicap extra kosten maakt voor vervoer, kunnen de kosten die buiten een normaal bestedingspatroon vallen in aftrek worden gebracht. Het gaat hier om de kosten van vervoer die niet direct in verband staan met een medische behandeling van de cliënt. Hierbij wordt ook gekeken naar het inkomen, vermogen en de gezinsomstandigheden van de cliënt. Er mag gebruik worden gemaakt van gegevens van het Nibud of CBS. Dit wordt vervolgens vergeleken met de daadwerkelijke vervoerskosten van de cliënt om te bepalen welk bedrag aan extra kosten er in aftrek mag worden gebracht. 

2025
Vanaf 2025 kan voor het reizen per auto naar medische- of paramedische dienstverleners of instellingen slechts 23 eurocent per kilometer in aftrek worden gebracht.

Met betrekking tot de extra kosten die een cliënt vanwege ziekte of handicap maakt in het vervoer, kan vanaf 2025 nog maar een vast bedrag in aftrek worden gebracht. Het gaat om een bedrag van 925 euro, indien een cliënt niet meer dan honderd meter kan lopen. Dit moet worden ondersteund met bijvoorbeeld een gehandicaptenkaart, een aanvraag bij de gemeente voor een mobiliteitsvoorziening uit de WMO of PGB of een verklaring van een arts.

Reiskosten wegens ziekenbezoek
Een andere kostenpost die onder de specifieke zorgkosten valt, zijn reiskosten in verband met het regelmatig bezoeken van een zieke of invalide persoon. Deze aftrekpost is niet inhoudelijk gewijzigd per 2025 en geldt ook bij een opname van een cliënt in een zorginstelling. Deze aftrekpost is van toepassing onder de volgende voorwaarden:

• De cliënt en de zieke hadden voor het begin van de ziekte een gezamenlijk huishouden.
• De cliënt bezoekt de zieke regelmatig in het betreffende jaar.
• De zieke wordt langer dan een maand verpleegd.
• De enkele reisafstand tussen de woning van de cliënt en zorginstelling is meer dan tien kilometer en is gemeten langs de meest gebruikelijke route.

In 2024 en 2025 kan voor het reizen per auto een bedrag van 23 eurocent per kilometer in aftrek worden gebracht, als de kosten voldoen aan bovenstaande voorwaarden. Voor reiskosten die zijn gemaakt in het openbaar vervoer of een taxi zijn de werkelijke kosten aftrekbaar. 

Overige kostenposten
Naast vervoerskosten in verband met medische zorg en reiskosten wegens ziekenbezoek vallen de volgende kostenposten onder de specifieke zorgkosten op grond van artikel 6.17 van de Wet inkomstenbelasting:

1. Geneeskundige en heelkundige hulp, met uitzondering van ooglaserbehandelingen ter vervanging van een bril of contactlenzen.
2. Farmaceutische hulpmiddelen.
3. Overige medische hulpmiddelen.
4. Extra hulp in de huishouding (extra gezinshulp).
5. Bijkomende kosten van een dieet op medisch voorschrift.
6. Extra kosten voor kleding en beddengoed, inclusief de daarmee samenhangende extra uitgaven.

Alleen kosten die daadwerkelijk door de cliënt worden betaald, komen in aanmerking voor aftrek. Eventuele vergoedingen moeten daarbij altijd in mindering worden gebracht op de aftrekbare kosten.

Voor een volledig overzicht van de specifieke zorgkosten wordt verwezen naar de informatie op de website van de Belastingdienst. Hierna worden enkele meer algemene aspecten van de specifieke zorgkosten behandeld, die ook relevant zijn om in het achterhoofd te houden.

Wie komt er in aanmerking?
Voor de aftrek van specifieke zorgkosten kunnen de uitgaven van de volgende personen mogelijk in aanmerking komen: 

• De cliënt
• De fiscale partner van de cliënt.
• Minderjarigen en jongvolwassenen kinderen tot 27 jaar.
• Ernstig gehandicapte personen van 27 jaar of ouder die tot het huishouden behoren.
• Inwonende en zorgafhankelijke ouders, broers of zussen.

Deze groep is daarmee breder dan in eerste instantie zou worden gedacht. Bij minderjarigen en jongvolwassenen kinderen tot 27 jaar is het geen vereiste dat ze thuiswonend zijn.

Drempel en verhogingsfactor
Alleen de kosten die boven de drempel voor de specifieke zorgkosten uitkomen kunnen worden afgetrokken.

In 2025 geldt bij een verzamelinkomen tussen de € 0 en € 9.534 een drempel van € 164 voor de specifieke zorgkosten. Voor fiscale partners samen geldt een drempel van € 328, bij een gezamenlijk verzamelinkomen van € 19.068.

Indien het verzamelinkomen tussen de € 9.535 en € 50.635 ligt, dan is de drempel voor specifieke zorgkosten 1,65% van het verzamelinkomen. Voor fiscale partners geldt dezelfde drempel bij een gezamenlijk verzamelinkomen van € 19.069. Bij een verzamelinkomen van € 50.636 of meer is de drempel € 835, inclusief 5,75% van het bedrag boven de € 50.635. Indien er sprake is van een fiscale partner, dan geldt het verzamelinkomen van beide partners en worden alle uitgaven samengeteld.

Voor de vervoerskosten wegens medische zorg en alle overige kostenposten geldt mogelijk nog een verhogingsfactor van 113%, als de cliënten aan het begin van het kalenderjaar de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt. Voor cliënten die de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet hebben bereikt geldt bij deze kostenposten een verhogingsfactor van 40%. De verhogingsfactor geldt bij een verzamelinkomen van niet meer dan € 40.502, voor zowel alleenstaanden als fiscale partners. Voor fiscale partners wordt naar het gezamenlijke verzamelinkomen gekeken. Indien slechts een van beide fiscale partners de AOW-gerechtigde leeftijd aan het begin van het kalenderjaar heeft bereikt, dan geldt ook de verhogingsfactor van 113%. Dit is ook een relevant punt om rekening mee te houden bij het bepalen of een cliënt wel of niet recht heeft op een aftrekpost voor specifieke zorgkosten toekomt.

Tegemoetkomingsregeling specifieke zorgkosten
Voor cliënten met een box 1-inkomen, kan de aftrekpost voor specifieke zorgkosten mogelijk geen voordeel opleveren in de aangifte inkomstenbelasting. Deze cliënten komen mogelijk wel in aanmerking voor een teruggave op basis van het besluit tegemoetkoming specifieke zorgkosten. Deze teruggave wordt berekend door de aangifte te vergelijken met een fictieve aangifte of berekening, waarin de specifieke zorgkosten afwezig zijn. Daarvoor hoeft in principe geen aparte aanvraag worden ingediend. Slechts een aangifte waarin de specifieke zorgkosten zijn verwerkt is van belang.

De Belastingdienst stelt de teruggave uit eigen beweging vast in een afzonderlijke beschikking. De teruggave wordt vastgesteld nadat de definitieve aanslag inkomstenbelasting is vastgesteld. Bij fiscale partners moeten beide definitieve aanlagen zijn vastgesteld voordat de teruggave wordt vastgesteld. 

Niet aftrekbare kosten
De eigen bijdrage voor de WMO en de WLZ zijn al langere tijd niet aftrekbaar. Dit geldt ook voor het wettelijk verplichte eigen risico.

Voor een toelichting op dit artikel of vragen over andere fiscale onderwerpen neem contact op met Remco Ruinemans via r.ruinemans@novak.nl of via onze servicedesk Novak DIRECT.